Budowa farmy fotowoltaicznej jest dziś uważana za bardzo opłacalne przedsięwzięcie, jednak przy niesprzyjających okolicznościach jej realizacja może się przedłużyć. Mogą to być złe warunki atmosferyczne lub gruntowe, w tym kamieniste podłoże. Jak zadbać o sprawną i bezproblemową budowę farmy fotowoltaicznej? Oto sprawdzone porady dla wykonawców.
Budowa farmy fotowoltaicznej a wymogi BHP
Farmy fotowoltaiczne składają się nie tylko z samych paneli PV, ale również z osprzętu elektrycznego i konstrukcji pomocniczych. Ich budowa jest zatem dość skomplikowana i wymaga współpracy specjalistów o różnych kompetencjach. Wiąże się to ponadto z szeregiem zagrożeń powstających przy budowie oraz eksploatacji farmy fotowoltaicznej. Ryzyko obejmuje:
- porażenie prądem elektrycznym,
- wystąpienie pożaru,
- wystąpienie łuku elektrycznego,
- narażenie na pole elektromagnetyczne,
- zagrożenia mechaniczne (uderzenie, zgniecenie, skaleczenie, upadek z wysokości).
Ponadto pracownicy są narażeni na zmienne warunki środowiskowe. Ważne jest zatem, aby stworzyć i wdrożyć standardy BHP uwzględniające te czynniki ryzyka. Obejmują one m.in.:
- upewnienie się, że pracownicy mają zaświadczenia lekarskie wskazujące na brak przeciwwskazań do przeprowadzania określonych prac;
- upewnienie się, że pracownicy mają odpowiednie uprawnienia (dotyczy to szczególnie robót elektrycznych);
- zabezpieczenie dostępu do elementów instalacji elektrycznych;
- zastosowanie zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości;
- zastosowanie zabezpieczeń nadprądowych;
- wyposażenie pracowników w odpowiednią odzież i środki ochrony osobistej, a także niezbędne narzędzia do pracy;
- zabezpieczenie terenu budowy przed nieuprawnionym dostępem;
- przeszkolenie pracowników w zakresie przepisów BHP.
Nie można również zapomnieć, że farma fotowoltaiczna powinna spełniać pewne wymogi, w tym zasady dobrego sąsiedztwa.
Inwestycje w farmy fotowoltaiczne a dostępność pracowników
Jak już wspomniano, budowa farmy fotowoltaicznej wymaga zatrudnienia pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami i doświadczeniem. Obecnie cała branża budowlana zmaga się z niedoborem siły roboczej. Może to więc stanowić spore wyzwanie dla wykonawcy – zwłaszcza że sprawnie działająca, skuteczna ekipa zdecydowanie pomaga w terminowej realizacji prac.
Skąd czerpać pracowników do budowy farmy fotowoltaicznej? Wiele firm decyduje się zatrudniać specjalistów zza wschodniej granicy, choć jest o nich coraz trudniej. Najlepszą praktyką jest zatem zwiększenie konkurencyjności firmy wobec innych pracodawców. Dobre warunki pracy, niezbędne środki ochrony i bezpieczeństwo, legalne, stabilne zatrudnienie, możliwość rozwoju, godziwe zarobki i atrakcyjne dodatki do pensji to najskuteczniejsze sposoby na pozyskanie i zatrzymanie dobrych pracowników. Dobra ekipa to nie tylko sprawniejszy proces budowy farmy fotowoltaicznej, ale również gwarancja jakości wykonanych robót, dlatego jest to inwestycja, która z całą pewnością się opłaca.
Rodzaje posadowienia konstrukcji pod panele fotowoltaiczne
W przypadku farm fotowoltaicznych panele osadza się na konstrukcjach gruntowych zapewniających ich ustawienie i pochylenie zgodnie z projektem. W zależności od wybranego typu konstrukcji realizacja prac wygląda inaczej, co może wpływać na stopień ich skomplikowania. Zasadniczo stosuje się dwa główne rodzaje konstrukcji:
- z wbijanymi lub wkręcanymi w podłoże słupami – jest to metoda szybsza i tańsza, zwykle wykorzystująca elementy ze stali nierdzewnej lub aluminium;
- posadowienie na fundamencie betonowym – w tym wariancie podpory są mocowane do betonowego fundamentu lub zalewane betonem w przygotowanych wcześniej zagłębieniach w gruncie; jest to metoda droższa i bardziej czasochłonna ze względu na konieczność przeprowadzenia dodatkowych prac.
W praktyce posadowienie na fundamentach stosuje się dość rzadko. Często jest ono zbędne, choć zapewnia większą stabilność instalacji fotowoltaicznej. Na gruntach o mniejszej nośności budowa fundamentu może być konieczna.
Przy budowie należy również odpowiednio zaplanować zagęszczenie konstrukcji. Zazwyczaj wykonawcy stawiają na maksymalnie uproszczone konstrukcje, ponieważ dodatkowe podpory generują wyższe koszty. Wówczas bardzo istotny jest odpowiedni dobór pali lub słupów podpierających panele pod względem grubości i wytrzymałości.
Ile trwa montaż instalacji fotowoltaicznej na gruncie?
Na czas montażu instalacji fotowoltaicznej wpływa wiele czynników, w tym:
- jej wielkość,
- sposób posadowienia,
- indywidualne uwarunkowania terenu,
- zastosowane technologie,
- warunki atmosferyczne.
Przyjmuje się, że budowa farmy fotowoltaicznej średnio może trwać od 6 do 12 miesięcy. Zdarzają się również znacznie szybsze realizacje, a także projekty, przy których montaż bardzo się przeciąga. Należy również mieć na uwadze, że przed rozpoczęciem prac konieczne jest załatwienie rozmaitych formalności (takich jak warunki zabudowy, pozwolenie itp.). Niekiedy te procedury trwają dłużej niż sam montaż farmy fotowoltaicznej! Realizacja może się też przedłużyć przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych lub gruntowych. Przykładowo kamieniste podłoże utrudnia zastosowanie kafara ręcznego służącego do wbijania pali pod panele, co może doprowadzić do opóźnień.
Jak przyspieszyć budowę farmy fotowoltaicznej?
W przyspieszeniu budowy farmy fotowoltaicznej pomogą np. odpowiedni projekt budowlany oraz zastosowanie właściwego sprzętu i technologii. Niezastąpionym urządzeniem jest np. kafar samojezdny, który ułatwia wbijanie w grunt pali lub słupów. Jest to urządzenie minimalizujące udział człowieka, zwiększające precyzję i szybkość przeprowadzania prac – niezbędne szczególnie przy farmach fotowoltaicznych dużej mocy (budowanych na rozległym terenie). Ponadto dla specjalistycznego kafara problemu nie stanowi nawet trudne, kamieniste podłoże. Dzięki większej sile maszyna umożliwia głębokie wbijanie elementów wsporczych, a tym samym, w większości przypadków, pozwala na rezygnację z betonowego fundamentu.
Ponadto można zastosować systemy montażowe, które działają na zasadzie korzeni drzew, mocno zakotwiczając się w ziemi. Nie można zapominać również o sprawnej i odpowiednio przygotowanej ekipie. Ponadto w przyspieszeniu budowy pomoże jak najwcześniejsze rozpoczęcie realizacji niezbędnych formalności.